1.NGUYÊN TẮC CHUNG:
- Dựa theo từng tuổi của lan và nhu cầu dinh dưỡng của mỗi giai đoạn.
- Áp dụng nguyên lý “Ăn ít nhưng ăn thường xuyên, đều đặn”.
- Dựa theo mùa vụ, thời tiết trong ngày.
- Dựa vào hướng dẫn sử dụng trên nhãn bao bì của từng loại phân.
- Tuỳ theo tính chất của giá thể để lựa chọn loại phân bón rễ cho phù hợp.
2. TUỔI LAN VÀ CÁC GIAI ĐOẠN SINH TRƯỞNG PHÁT TRIỂN LIÊN QUAN ĐẾN BÓN PHÂN.
Nếu tính tuổi lan từ cấy mô đến khi trỗ hoa thì chu kỳ sinh trưởng này được chia thành 5 tuổi (05 giai đoạn sinh trưởng-phát triển quan trọng):
+ Tuổi 1: tính từ ngày cấy mô đến khi cây lan đạt tiêu chuẩn cây con tách ra vườn ươm. Tuổi này kéo dài khoảng từ 4-6 tháng tùy theo từng ḍng và giống Dendrobium.
+ Tuổi 2: tính từ khi cây con tách khỏi chai mô đến khi ra khỏi vườn ươm (giai đoạn này cây con sống trong vườn ươm có điều kiện chăm sóc khác với vườn sản xuất). Tuổi này kéo dài từ 4-6 tháng tuỳ từng ḍng giống.
+ Tuổi 3: tính từ khi cây lan ra khỏi vườn ươm để trồng tại vườn sản xuất cho tới khi cây đạt tuổi trưởng thành (có thể ra hoa). Tuổi này kéo dài từ 4-6 tháng tuỳ từng Ḍng,Giống (Riêng một số giống có thể kéo dài 24 tháng)
+ Tuổi 4: tính từ tháng tiếp theo của tuổi 3 chuyển qua hoặc tính từ trước khi cây ra hoa 3 tháng (tuổi này kéo dài khoảng 3 tháng).
+ Tuổi 5: tính từ khi cây nhú phát hoa đến khi hoa nở hoàn toàn (100% nụ hoa trên phát hoa đã nở hết). Tuổi này kéo dài từ 2-3 tháng tùy theo từng ḍng,giống trong nhóm Dendrobium và thời tiết khí hậu.
3. QUI TRÌNH KỸ THUẬT BÓN PHÂN
- Dựa theo nguyên tắc bón phân chung và nhu cầu dinh dưỡng ở mỗi độ tuổi của lan (mỗi giai đoạn sinh trưởng) để có chế độ bón phân phù hợp.
- Chế độ bón tùy thuộc vào mùa vụ, chủng loại,tính chất của từng loại phân và liều lượng, số lần bón.
3.1 Tuổi 1:
Do được nuôi trong chai mô ở điều kiện vô trùng và môi trường đủ dinh dưỡng nên không có bất cứ một tác động nào khác ngoại trừ ánh sáng và nhiệt độ.
Chất lượng cây giống phụ thuộc vào kỹ thuật nuôi cấy và pha chế môi trường nuôi lan (dinh dưỡng nằm trong môi trường nuôi cấy).
3.2 Tuổi 2:
Đây là giai đoạn cây mới tách từ môi trường trong phòng ra vườn ươm, vì vậy phải chăm sóc đúng kỹ thuật(giai đoạn này quyết định tỷ lệ sống của cây)
• Nếu phân dạng tinh thể hay dạng bột pha 0,5g cho 1 lít nước sạch để xịt.
• Nếu là phân lỏng thì pha với liều lượng bằng phân nửa (1/2) so với liều khuyến cáo.
• Định kỳ xịt 3 ngày /1 lần.
• Nên xịt lúc 8h – 9h sáng, sau đó từ 16h – 17h thì xịt sương lại bằng nước sạch để cây hấp thu phần còn lại của phân đã bám dính trên lá.
• Sáng ngày hôm sau cần tưới nước cho sạch hết tồn dư của phân ở trên lá (các phần tồn dư này cây không hấp thu được và không có lợi cho cây).
• Một số loại phân phù hợp cho tuổi này bao gồm :
- NPK (30-10-10); HT-311(30-10-10); ORCHID -1 ; VTM-B1 ; FISH EMULSION 5-1-1 (sữa cá); HT-ORCHID.11 (Phn HCSH đặt gốc); Phân dạng hạt tan chậm HT-ORCHID.12 (19-6-12) hoặc Nutricote 19-6-12+T.E.
• Chế độ phun xịt như sau:
+ Sau 5 lần xịt liên tục NPK (30-10-10) hoặc HT-311(30-10-10) thì thay vào 1 lần VTM-B1, lần kế tiếp là FISH EMULSION (sữa cá).
+ Tức sau 25-28 ngày/xịt 1 lần VTM-B1; sau 30-35 ngày xịt 1 lần sữa cá.
+ Nutricote 19-6-12+T.E; Phun HT-ORCHID.11 hoặc HT-ORCHID.12 sử dụng bón rễ (đặt 01 gói phân/chậu, 04 tháng sau mới phải thay phân do phân có đặc tính tan chậm).
3.3 Tuổi 3 : Đây là giai đoạn cây sinh trưởng mạnh nhất, tăng trưởng cả về số lượng và khối lượng, do đó nhu cầu về phân bón rất cao.
• Một số loại phân bón thích hợp cho giai đoạn này gồm:
+ Phân xịt lá:
NPK(30-10-10); HT-ORCHID.311(30-10-10); VTM-B1; NPK(20-20-20); ORCHID-1; FISH EMULSION 5-1-1 (sữa cá).
+ Phân bón rễ:
Hữu cơ sinh học (HT-ORCHID.11); Phân hạt Nutricote 19-6-12; Phân tan chậm HT–ORCHID.06(12-12-12); HT-ORCHID.12 phân chậm tan dạng hạt (19-6-12) hoặc HT–ORCHID.111(10-10-10)
• Chế độ phun xịt như sau:
+ Liều lượng: . Phân bột (vô cơ) pha 1gam/lít nước
. Phân lỏng (vô cơ; hữu cơ) pha 2ml/lít
+ Định kỳ phun như sau: . 4-5 ngày xịt 1 lần
. Sau 4 lần xịt liên tục loại HT-311(30-10-10+T.E) thì lần thứ 5 chuyển sang xịt VTM – B1.
. Lần thứ 6: xịt Fish Emulsion
. Lần thứ 7: xịt NPK (20 -20 -20)
. Lần thứ 8: xịt quay lại như ban đầu
. Lần thứ 9: Lại quay lại như ban đầu (lần 1)
Như vậy: . Từ 4-5 ngày/ lần xịt NPK (30-10-10)
. Từ 16-20 ngày/ lần xịt VTM – B1
. Từ 20-24 ngày/ lần xịt Fish Emulsion
. Từ 24-28 ngày/ lần xịt NPK (20-20-20)
. Từ 28-32 ngày/ lần xịt lại như ban đầu.
+ Phân bón rễ (Áp dụng cho Dendrobium):
Đặt cho mỗi chậu lan một bịch nhỏ loại phân HT-ORCHID.11 hoặc HT-ORCHID.12
Ghi chú: Có thể sử dụng phân hạt chậm tan loại Nutricote 19-6-12 và Nutricote 14-14-14 rải trên bề mặt chậu lan (loại phân hạt đựng trong hũ)
Nếu giá thể trồng bằng than củi thì không rắc loại này vì phân sẽ bị lọt xuống đáy chậu (lãng phí phân).
3.4 Áp dụng phân bón cho tuổi 4:
- Đây là tuổi quan trọng liên quan đến quá trình hình thành mầm hoa, chất lượng hoa,màu sắc và độ bền của hoa.
- Một số loại phân bón thích hợp cho tuổi này:
+ NPK (10-55-10); HT-ORCHID.131(10-30-10); ORCHID - 2 (6-30-30); HT-ORCHID.04 (0-38-19); HT-ORCHID.05 (STRONG); Hữu cơ vi sinh Hải-Tiên.
+ HT-ORCHID.09; HT-ORCHID.01 (3-6-12); Nutricote14-14-14+ TE.
+ KH2PO4;KNO3
Chế độ phun xịt như sau:
+ Liều lượng: giống như ở tuổi 3.
+ Định kỳ phun như sau: (4 – 5 ngày/lần xịt).
. Phun 2 lần liên tiếp loại HT-ORCHID.131(10-30-10) hoặc NPK (10-55-10).
. Lần thứ 3 + 4 + 5 chuyển qua xịt liên tiếp loại HT-ORCHID.04(0-38-19).
. Lần thứ 6: chuyển qua xịt loại HT-ORCHID.05 (STRONG).
. Lần thứ 7: chuyển qua xịt KNO3
Như vậy:
+ sau từ 8-10 ngày (kết thúc loại 10-30-10) thì xịt HT-ORCHID.04(0-38-19).
+ Sau 20-25 ngày xịt loại HT-ORCHID.05 (STRONG).
+ Sau 28 – 35 ngày thì chuyển qua xịt KNO3
Ghi chú:
- Nếu sau 07 lần xịt chưa thấy nhú hoa thì xịt thêm HT-ORCHID.05 (STRONG) hoặc KNO3
- Xịt theo hướng dẫn trên bao bì của nhà sản xuất.
3.5 Áp dụng phân bón cho tuổi 5:
Đây là tuổi nuôi hoa, dinh dưỡng giúp hoa đậm màu, tươi lâu và bền hoa.
Tuổi này chỉ sử dụng 1 loại ORCHID-3 (20-20-20) và đặt 01 viên phân/chậu loại HT-ORCHID.06 hoặc HT-ORCHID.111(10-10-10).
Xịt khi hoa mới nhú và xịt 2 lần (mỗi lần cách nhau 5 ngày) với liều 1gam/1lít nước.
Chú ý:
- Tuổi này mục đích là nuôi hoa (chú ý không xịt phân bón lên phát hoa).
- Sử dụng ở đầu vòi phun 1 dụng cụ chụp để phân không bám vào phát hoa.
- Chỉ xịt ở phần thân lá va gốc rễ phía dưới.
- Chỉ xịt ở phần thân lá va gốc rễ phía dưới.
3.6 Những điều cần lưu ý khi bón phân:
- Phun phân vào thời điểm từ 8 – 9 giờ sáng.
- Từ 16 – 17 giờ phun sương bằng nước sạch để cho cây hấp thu hết phân (tiết kiệm phân).
- Sáng ngày hôm sau, dùng nước xịt mạnh để rửa lá lan cho sạch hết tồn dư cặn (không làm ảnh hưởng tới màu sắc lá).
- Sau hết 1 chu kỳ sinh trưởng đầu tiên của cây lan (tính từ nuôi cấy mô đến ra hoa) thì chu kỳ bón phân tiếp theo được tính từ tuổi 3 của lan.
Như vậy: Áp dụng qui trình bón phân theo tuổi 3 sau khi kết thúc hoa đợt 1. Rồi lần lượt chuyển qua tuổi 4, tuổi 5. Các chu kỳ lại lặp lại từ tuổi 3 sau mỗi đợt ra hoa.
- Với điều kiện khí hậu ở Việt Nam (kể từ đèo Hải Vân trở vào phía Nam) cây lan không cần thời gian nghỉ. Nếu đủ dinh dưỡng thì cây lan vẫn tiếp tục ra hoa theo chu kỳ.
TS. Nguyễn Đăng Nghĩa
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét